نقد و نفی حكومت فقهي
(برگرفته از کتاب « سکولاریزم، از نظر تا عمل» )
فصل پنجم: دين و حكومت: پس از انقلاب
نوشته ی دکتر محمد برقعی
نشر قطره، چاپ اول 1381
نتيجه
اين حملات همه جانبه به حكومت انتصابي فقيهان، كه حاصل ضرورت‌هاي عملي و برخورد روزمره با دين حكومتگر و خود ضرورت‌هاي حكومت كردن دين بود سبب شد كه ده‌ها مسئله اساسي به طور جدي مورد بررسي قرار گيرد. مسايلي چون: رابطه دين و حكومت، شيوه و روش حكومت كردن، نقش فقه، كارآيي احكام موجود، درجه امكان استخراج احكام از متون با توجه به تمام تعديلات و اصلاحات در علوم ديني، دامنه عملكرد دين در حكومت، رابطه ايدئولوژي و دين، منشاء قدرت در حكومت ديني نظارت بر قدرت مشروعيت قدرت هم‌خواني الگوي حكومت ديني با جهان عرفي امروزه ضرورت هماهنگي اين دو يا عدم ضرورت آن، ناگزير دانستن رفتن راهي كه غرب رفته است حتي در حد كليات آن يا امكان يافتن راه جديدي مبتني بر آشتي وحي و عقل انساني.
در روند همين مطالعات است كه دو طيف فكري جديد، نه دو خط جديد فكري شكل مي‌گيرد. دو طيف كه در درون خود نيز مثل هر طيفي چپ و راست و ميانه دارد. اين دو طيف را چنين مي‌توان دسته بندي كرد.
الف- طرفداران حكومت دموكراتيك ديني
ب- طرفداران جدايي كامل دين و حكومت