گرایش های خلاف  سکولاریزاسیون         

بخش قبلی  شامل توضیح روندی  بود که برگر " فرآیند زدودن سیطره ی مؤسسات و نمادهای دینی از بخش های جامعه" و در پی آن افزایش کسانی که "بدون بهره جستن از تعبیرهای دینی به جهان و حیات خود می  نگرند"  می خواند  .(1969: 107-8)

اگر به همین حد بسنده کنیم تصور نادرستی القا کرده ایم. برگر، ویلسون، مارتین، والیس و بسیاری دیگر وسیعاً به موقعیت هایی هم که پرداخته اند  که در آنها دین نقش جداً مؤثری  در امور اقتصادی، سیاستی و اجتماعی  دارد و همچنان بر زندگی مردم تأثیرگذار است.  پژوهش من در مورد مناقشه ی ایرلند شمالی (بروس  1986، 1988b) مورد انتقاد فراوان قرار گرفته است، زیرا نقشی را که به دین نسبت داده ام اغراق آمیز دانسته اند. شاید ناقدان ما آثارمان را چنان قلب کنند که انگار انقراض قریب الوقوع دین را پیش بینی می کنیم، اما دیدگاه ما چنین نیست.  ادعای ما را می توان چنین خلاصه کرد که می گوییم که دین اهمیت اجتماعی خود را از دست می دهد، به طور فزاینده ای خصوصی می شود، و وجوه مشخصه ی  آن رنگ می بازد، مگر هنگامی که نقشی جز ربط دادن افراد با فراطبیعت بیابد. چنین نقش هایی را می توان تحت دو عنوان اصلی گنجاند: دفاع فرهنگی و گذار فرهنگی. برای مصونیت در برابر این انتقاد که آنچه از این پس می گویم وصله پینه ی جدیدی است که برای جلوگیری از شکست پارادایم  سرهم کرده ام ، باید تأکید کنم که این نکات را در حین طرح ایده های قبلی کاملاً در نظر داشته ام. چارچوب اصلی این طرح توسط روی ویلاس طی درسگفتاری به سال 1972 ارائه شده و او همواره ایده ی اصیل را از آن برایان ویلسون دانسته است.

در صورت بندی پیشین، من دو دسته روندهای خلاف آمد[1] [دفاع فرهنگی و گذار فرهنگی] را مطرح کردم. در اینجا می خواهم قدری مفصل تر به رابطه ی هر کدام  با مدرنیزاسیون بپردازم.  یک شیوه ی بیان تفاوت میان این دو روند آن است که بگوییم در عین اینکه هر دو منشاء نشاط مذهبی و مستلزم واکنش هایی به شرایط روز هستند ( و به این معنا مدرن هستند)، اما نقش دین در دفاع  فرهنگی مبتنی بر مؤلفه ای 'پیشا مدرن' است.

 دریافت کل متن در یک فایل پی. دی. اف