|
سقط جنین > ملاحظات فلسفی و اخلاقی >
سقط جنین برای دفاع از خود حتی اگر بپذیریم که جنین یک شخص است و لذا حق حیات دارد، این بدان معنا نیست که سقط جنین همواره خطاست. ممکن است در برخی اوضاع و احوال که ادامه ی بارداری برای سلامت جسمی یا روانی مادر خطرناک باشد، بتوان سقط جنین را اخلاقاً درست شمرد. هنگامی که ادامه ی بارداری حیات یا سلامت مادر را تهدید کند حتی سرسخت ترین مخالفان سقط جنین نیز می پذیرند که اگر ادامه ی بارداری به مرگ مادر منجر شود سقط جنین اخلاقآً موجه است. (تذکر: برخی استدلال کرده اند که این موارد مشمول 'آموزه ی اثر دوگانه' است و نه دفاع از خود، و در این حالت مرگ جنین تنها اثر جانبی درمانی است که به نجات جان مادر بیانجامد.) عموماً این نکته را می پذیرند که شخص حق دارد در برابر خطرات از خود دفاع کند، و دفاع از خود در برابر تهدیدات فیزیکی می تواند مستلزم اِعمال خشونت، یا حتی در موارد حاد، قتل باشد. این حق دفاع از خود در برابر تهدیدات فیزیکی حتی در موردی هم که عامل تهدید کاملاً بیگناه، فاقد نیت سوء، و کاملاً ناآگاه از تهدید آفرینی خود باشد صادق است. به این ترتیب اگر یک جنین (که کاملاً بیگناه است) زندگی مادری را تهدید کند، مادر حق دارد آن را سقط کند. همچنین ممکن است هنگامی که خطر مرگ شخص را تهدید نمی کند اما شخص در معرض آسیب جدی باشد (مثلاً بارداری ای که آسیب جدی به مادر می زند ولی او را نمی کشد) شخص حق داشته باشد عامل تهدید را بکشد. و شخص می توان از کس دیگری (مثلاً دکتری که سقط جنین را انجام می دهد) بخواهد که اقدامات ضروری را برای حفاظت او انجام دهد. باید به چند ایراد این استدلال توجه نمود:
o در عمل تغییری نمی دهد، زیرا اگر بارداری مادر را بکشد، محتملاً جنین را نیز خواهد کشت. o مادر می تواند استدلال کند که او تنها به بارداری رضایت داده، و نه به بارداری معیوب و بلای جان اش
تهدیدات غیرفیزیکی علیه مادر گیریم هیچ خطر فیزیکی مادر را تهدید نکند، دیگر چه تهدیدی می ماند؟ چند مورد هست که گفته اند در آن مادر حق سقط جنین دارد. از جمله:
به نظر می رسد برهان دفاع از خود در این موارد دیگر سقط جنین را توجیه نکند، زیرا این برهان کشتن شخص دیگری را برای نجات جان خود توجیه می کند، اما هیچ یک از آسیب های بالا را نمی توان آسیب به جان شخص دانست. به دلیل مشابه، این موارد بهمرگی را نیز توجیه نمی کنند. اما جنین را یک شخص ندانیم که واجد حق حیات است، یا اگر آن را موجودی بدانیم که مانند یک شخص کامل دارای حق حیات نیست، لحاظ کردن این موارد به عنوان دفاع از خود جای بحث دارند. ادامه>> مسئولیت مادر |