رشد اقتصادی (E3)

سرانجام فرقه های پروتستان را می توان تعمیم داد. بسیاری از مفسران به نحوی از انحا خاطر نشان کرده اند که رفاه فزاینده  شور و حرارت مذهبی را کاهش داد. (اینگهارت 1990، 1997). این مطلب در مورد اغلب سنت های دینی تاحدی صدق می کند. اغلب شاخه های عمده ی ادیان بزرگ ، دست کم به لحاظ نظری، قداست را در زهد می دانستند. معروف بود که گذشتن شتر از سوراخ سوزان آسان تر از گذشتن ثروتمند از دروازه ی بهشت است.  می گفتند هرچه حیات دنیوی سهل تر باشد، مصائب به عالم عقبی موکول می شوند. هر چه آدمی آسوده تر باشد، کمتر پروای خدا می کند. همچنین آسودگی و رفاه را عامل ' زوال آدمیت ' می دانستند (که در فصل 7 به این انگاره می پردازیم).  یک شیوه ی تنزه جویی، کناره گرفتن از عالم اقتصاد است. محرومان اغلب نظریه های آرامبخشی در باب عدل الاهی  می پرورانند. این نظریه ها پیوندی میان شرایط نامساعد معیشت شان و دین ایجاد می کرد. در این نظریه ها نداری به جای اینکه  فقدان محسوب شود، به رحمت و التفات الاهی تعبیر می شود: رستگاران نادارانند. پس جای شگفتی نیست که با بهبود شرایط معیشتی، باید دین را بازنویسی کرد و در طی این فرآیند بسی محتمل است که بخش عمده ای از توان دین زایل شود. یک نمونه ی این وضع، مذهب پنتکاستالیسم[1] سفیدپوستان ایالت های جنوبی آمریکا بود که در نیمه ی دوم قرن بیستم رواج یافت. پنتکاستالیست هایی مانند اورال رابرت (هارل 1985) و تامی فِی بیکر (بارنهارت 1988) در شرایط فقرزده ای بار آمدند که تقبیح لباس های مجلّل،  آرایش، فیلم های هالیوودی، رقص های جمعی و تلویزیون را آسان می نمود.  وقتی آنان به رفاه رسیدند و توانستند چیزهایی را بخرند که پیش تر کار شیطان می دانستند، در اصول زاهدانه شان تجدیدنظر کردند. اخلاقیات بنیادگرایان به مرور دستخوش تغییر شد، هرچند که این تغییر در مورد جنسیت کندتر بود. برای مثال، با اینکه همچنان طلاق را اسف بار می شمارند، اما کاملاً آن را پذیرفته اند.

البته این فی نفسه  بدان معنا نیست که دینداری بنیادگرایان جنوب آمریکا رقیق تر شده است. من تقلب نمی کنم و تغییرات رفتاری را گواهی بر سکولاریزاسیون در سطح ایدئولوژیک نمی گیرم. مقصودم اما طرح یک رابطه ی علّی است: ناپدید شدن شیوه های خاص زندگی، حفظ باورهای خاص را دشوارتر می سازد.

ادامه >>  علم و فنآوری

 دریافت کل متن در یک فایل پی. دی. اف