|
کتاب پندار خدا > فصل دهم > یک خلاء چشمگیر؟ | |
|
فصل 10
یک خلاء چشمگیر؟
از این تکان دهنده تر چیست؟ اینکه که از درون یک تلسکوپ 1.5 متری به کهشکشان های دوردست خیره شویم؛ یا یک فسیل 100 میلیون ساله یا یک ابزار سنگی 500 هزارساله را به دست بگیریم؛ یا دره ی ژرفی در فضا و زمان مانند گراند کَنیون را پیش رویمان ببینیم؛ یا این که بشنویم دانشمندی در مواجهه با عظمت جهان، از حسی عمیق و قدسی به علم سرشار نشود؟ مایکل شرمر
"این کتاب یک خلاء چشمگیر را پر می کند." این شوخی جالبی است چون ما همزمان دو معنای متضاد آن را در می یابیم.[1] از قضا، من فکرمی کردم این جمله فقط یک مطایبه ی هوشمندانه است، اما غافلگیر شدم وقتی دیدم که برخی ناشران واقعاً معصومانه این جمله را به کار برده اند و مثلاً گفته اند: "این کتاب یک خلاء چشمگیر در ادبیات موجود درباره ی جریان پساساختارگرا را پر می کند." و خوشمزه اینکه که آن کتاب، یک کتاب آشکارا سطحی درباره ی میشل فوکو، رولاند بارث، جولیا کریستوا و دیگر چهره های باب روز دنیای فرانسوی زبان است.
اما آیا دین یک خلاء چشمگیر را پر می کند؟ اغلب گفته اند که یک خلاء خداگونه در مغز ما هست که باید پر شود: ما از لحاظ روانی به خدا – به سان دوستی مجازی، پدر، برادر بزرگ تر، اعتراف گیر، رفیق شفیق – نیاز داریم. اما آیا نمی توان گفت که خدا فقط جای خلائی را که می توانیم با چیز بهتری پر کنیم مشوش می کند؟ شاید خلاء علم؟ یا هنر؟ یا رفاقت و انسانیت؟ یا اومانیسم؟ یا عشق ورزیدن به زندگی در جهان واقعی، و وقع ننهادن به حیات پس از مرگ؟ یا عشق به طبیعت، یا آنچه که حشره شناس بزرگ، ادوارد ویلسون، زیست دوستی[2] نامیده است؟
گفته اند که دین همزمان چهار نقش عمده در زندگی بشر دارد: تبیین، نصیحت، تسلی، و الهام. به لحاظ تاریخی، دین کوشیده است تا دلیل وجود ما و طبیعت و جهانی را که در آن زندگی می کنیم تبیین کند. امروزه علم در تبیین گری کاملاً روی دست دین بلند شده است؛ که در فصل 4 به این موضوع پرداختم. مقصودم از نصیحت، ارائه ی توصیه های اخلاقی درباره ی چگونگی رفتار است ، که در فصل 6 و 7.1 به این موضوع پرداختم. اما تا به اینجا درباره ی تسلی و الهام سخنی نگفته ام و در این فصل پایانی به اختصار به این دو موضوع می پردازم. به عنوان مقدمه ی بحث تسلی، می خواهم به یک پدیده ی مربوط به دوران کودکی، یعنی "دوست خیالی" اشاره کنم، که به نظرم قرابتی با باور دینی دارد.
ادامه >> بینکر (دوست خیالی)
|
فهرست
- سکولاریسم، بنیان گذاران آمریکا و دین - مکتب تکامل گرایی نویل چمبرلین
- برهان دانشمندان برجسته ی دیندار
- انتخاب طبیعی به سان یک آگاهی-فزا - روایت کیهانشناختی اصل آنتروپیک
- دین به سان محصول فرعی چیزی دیگر - نرم و آهسته بیا، مبادا مِم هایم را لگد کنی
- آیا وجدان ما منشاء داروینی دارد؟ - یک بررسی مورد ی درباره ی ریشه های اخلاقیات - اگر خدایی نیست، چرا خوب باشیم؟
- درباره ی هیتلر و استالین چه می گویید؟ آیا آنها بیخدا نبودند؟
- چگونه دین "میانه رو" کوته فکری به بار می آورد؟
- آموزش دینی به عنوان میراث ادبی
فصل 10 (یک خلاء چشمگیر؟) - سرسخن
|
|
برگ های مربوط | |
|
مقالاتی از ریچارد داوکینز
| |